امروزه در بسیاری از کشورهای جهان شاهد حضور کودکان کار در خیابان ها کارگاه ها و کارخانه ها و... هستیم. جایی که آنها برای تامین معاش خود و خانواده به کار مشغولند این کودکان را فقر و نیاز اقتصادی به خیابان و سایر محیط های کار می کشاند.علیرغم این که اکثر این کودکان دارای خانواده بوده و با آنها زندگی می‌کنند اما کودک در محل کار از امتیازاتی که سایر کودکان از آن برخوردارند محروم می گردند.در بسیاری از موارد ارتباط او با محیط آموزش قطع شده و حمایت عاطفی و آموزش و راه و روش زندگی در محیط خانواده به دلیل زمان حضور غالباً طولانی در محیط کار به حداقل می رسد. فقر و عدم آگاهی سبب رسیدگی ناکافی به تغذیه و بهداشت وی می گردد و حضور کودک در محیط‌های کاری سخت و آسیب زا خود ایجاد کننده عوارض جسمی و روانی و اخلاقی و اجتماعی برای او خواهد بود.

کودک کار به کودکان ۵ تا ۱۴ ساله ای که برای افرادی غیر از خانواده در ازای دستمزد نقدی یا مادی کار می کنند و یا در کسب و کار خانواده یا امور منزل بیش از ۴ ساعت در روز مشارکت دارند گفته می شود.شرکت کودکان یا نوجوانان در فعالیت هایی که بر سلامت یا رشد شخصیتی یا تحصیلی آنان تاثیر منفی نمی گذارد مانند کمک به والدین در مراقبت از خانه و خانواده کمک به اشتغال خانواده یا به دست آوردن پول تو جیبی در خارج ساعت مدرسه یا روزهای تحصیل کار کودک محسوب نمی شود.

با توجه به اینکه کودک دنیای پیرامون خود را از طریق بازی درک می‌کند و تجارب بنیادین زندگی‌اش جهت رشد و بالندگی از طریق بازی فراهم می‌شود. متأسفانه کودکانی که در چرخه کار و فعالیت های اقتصادی می‌افتند از این حق طبیعی و انسانی خود محروم می‌شوند و به دلیل مواجهه زود هنگام با دنیای سخت و خشن کار بزرگسالی فرصت تجربه دنیای عمل و شاد را از دست می‌دهند و دچار آسیب های جدی و جبران ناپذیر روانی می شوند و در بزرگسالی نیز به دلیل تجربه محرومیت های متعدد درگیر مسائل و مشکلات پیچیده روانشناختی می گردد. لذا حمایت از کودکان کار که بتوانند امنیت، استراحت، حمایت های درمانی، خدمات آموزشی و مشاوره ای را تجربه کنند ضروری است. همچنین باید برنامه ریزی ها و اقدامات مختلف جهت بهزیستی آنها صورت گیرد.

محدثه شب بو

روانشناس اورژانس اجتماعی بهزیستی شهرستان چناران